Ομάδα ATC: R01A Αποσυμφορητικά του ρινικού βλεννογόνου και άλλα σκευάσματα για τοπική χορήγηση

Η ανταζολίνη (antazoline) είναι ένα αντιισταμινικό 1ης γενεάς που δεσμεύει τους υποδοχείς της ισταμίνης και κατ΄αυτόν τον τρόπο προφυλάσσει την κυτταρική μεμβράνη από την δράση της απελευθερωμένης ισταμίνης και προλαμβάνει έτσι τις παθολογικές διαταραχές οι οποίες θα προκαλούντο.

Η αζελαστίνη (azelastine) είναι ένα αντισταμινικό που ανταγωνίζεται την ισταμίνη στην σύνδεση με τους Η1-υποδοχείς. Έτσι αναστέλλει την απελευθέρωση της ισταμίνης και άλλων μεσολαβητών που συμμετέχουν στην αλλεργική αντίδραση.

Η βεκλομεθαζόνη (beclometasone) αποτελεί προφάρμακο με ασθενή δραστικότητα ως προς την σύνδεση με υποδοχείς γλυκοκορτικοειδών. Υδρολύεται από εστεράσες προς τον ενεργό μεταβολίτη 17-μονοπροπιονική βεκλομεθαζόνη (beclomethasone-17-monopropionate: Β-17-ΜΡ), η οποία έχει ισχυρή τοπική αντιφλεγμονώδη δράση.

Η βηταμεθαζόνη (betamethasone) κατατάσσεται ως προς τη δραστικότητα της στα ισχυρά τοπικά καρτικοστεροειδή κι έχει αντιφλεγμονώδη δράση.

H βουδεσονίδη (budesonide) είναι ένα συνθετικό, μη αλογονωμένο κορτικοστεροειδές για τοπική χρήση με εισπνοές, το οποίο στις συνιστώμενες δόσεις διαθέτει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση και στερείται συστηματικών επιδράσεων ή ανασταλτικής δράσης για την επινεφριδική λειτουργία.

Η κυκλεσονίδη (ciclesonide) είναι ένα εισπνεόμενο γλυκοκορτικοειδές που μειώνει τον αριθμό και την δραστηριότητα των κυττάρων που ενέχονται στη φλεγμονή των αεραγωγών (μακροφάγα, ηωσηνόφιλα, Τ-λεμφοκύττρα). Η παρατεταμένη θεραπεία (διέρκειας πολλών μηνών) με κυκλεσονίδη μειώνει την υπεραντιδραστικότητα των λείων μυών των αεραγωγών σε ποικίλα ερεθίσματα που προκαλούν βρογχοσυστολή (αλλεργιογόνα, ερεθιστικές ουσίες, ψυχρός αέρας κ.α.). Επίσης ελαττώνει την φλεγμονή των αεραγωγών προκαλώντας εξάλειψη του οιδήματος των βλεννογόνων, μείωση της διαπερατότητας των τριχοειδών και αναστολή της απελευθέρωσης λευκοτριενίων με αποτέλεσμα την μείωση της βρογχικής αντιδραστικότητας.

Το χρωμογλυκικό αξύ (cromoglicic acid) δρα αναστέλλοντας την απελευθέρωση της ισταμίνης και διαφόρων μεσολαβητών της φλεγμονής προερχομένων από τις μεμβράνες, από τα μαστοκύτταρα.

Η δεξαμεθαζόνη (dexamethasone) είναι ένα συνθετικό γλυκοκορτικοειδές με επταπλάσια αντιφλεγμονώδη δράση από την πρεδνιζολόνη. Όπως άλλα γλυκοκορτικοειδή, η δεξαμεθαζόνη έχει επίσης αντιαλλεργικές, αντιτοξικές, αντιπυρετικές και ανοσοκατασταλτικές ιδιότητες.

Η εφεδρίνη (ephedrine) είναι μία συμπαθητικομιμητική, αδρενεργική ουσία που ανήκει στις μη κατεχολαμίνες. Η εφεδρίνη δρα στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα είτε απ' ευθείας επί των αδρενεργικών υποδοχέων είτε έμμεσα προκαλώντας έκλυση νοραδρεναλίνης. Ασκεί ινότροπη δράση και επιδρά επί των αγγείων μέσω διέγερσης των αδρενεργικών υποδοχέων.

Η επινεφρίνη (epinephrine) δρα, σε ποικίλο βαθμό, τόσο στους άλφα όσο και στος βήτα αδρενεργικούς υποδοχείς. Στις συνήθεις δόσεις, οι πιο έκδηλες δράσεις της σχετίζονται με τους βήτα υποδοχείς της καρδιάς και των αγγειακών και άλλων λείων μυϊκών ινών. Σε μεγάλες δόσεις επικρατούν οι άλφα αδρενεργικές επιδράσεις. Χορηγούμενη ταχέως ενδοφλεβίως προκαλεί ταχεία άνοδο κυρίως της συστολικής αρτηριακής πιέσεως, διεγείρει το μυοκάρδιο και αυξάνει τη συσταλτικότητα των κοιλίων, αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και συστέλλει τα αρτηρίδια στο δέρμα, τους βλεννογόνους και τα σπλάχνα.

Η φλουτικαζόνη (fluticasone) έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση, όμως όταν χρησιμοποιείται τοπικά στο ρινικό βλεννογόνο, δεν έχει ανιχνεύσιμη συστηματική δράση.

Η φουροϊκή φλουτικαζόνη (fluticasone furoate) είναι ένα συνθετικό τριφθοριούχο κορτικοστεροειδές με πολύ υψηλή συγγένεια προς τον υποδοχέα των γλυκοκορτικοειδών και ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση.

Η υαλεκτίνη (hyalectin) είναι άλας του υαλουρονικού οξέος με νάτριο. To υαλουρονικό οξύ είναι πολυσακχαρίτης μεγάλου μοριακού βάρους με υψηλή γλοιότητα και υδρόφιλες ιδιότητες, το οποίο αποτελεί δομικό συστατικό πολλών ιστών και οργάνων, όπως συνδετικού ιστού, υαλώδους σώματος και αρθρικών επιφανειών.

Το υαλουρονικό νάτριο (hyaluronate sodium) είναι το άλας του υαλουρονικού οξέος, του φυσικού αυτού πολυσακχαρίτη που βρίσκεται μέσα στο αρθρικό υγρό της θεμελιώδους ουσίας του χονδρικού ιστού. Προσδιορίζει τη γλοιότητα του αρθρικού υγρού, ουσιώδους παράγοντος της αρθρικής γλοιώσεως.

Το ιπρατρόπιο (ipratropium) είναι ένα αντιχολινεργικό φάρμακο το οποίο αναστέλλει τα αντανακλαστικά τα οποία εκλύονται μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, ανταγωνιζόμενο τη δράση της ακετυλοχολίνης, του νευροδιαβιβαστού ο οποίος απελευθερώνεται από το πνευμονογαστρικό νεύρο και προκαλεί βρογχόσπασμο, βήχα κλπ.

H λεβοκαμπαστίνη (levocabastine) είναι ένας ισχυρός, ταχείας δράσης και πολύ εκλεκτικός ανταγωνιστής της ισταμίνης, στους Η1-υποδοχείς, με παρατεταμένη διάρκεια δράσης.

Η μομεταζόνη (mometasone) είναι ένα τοπικό γλυκοκορτικοειδές με τοπικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Η μουπιροσίνη (mupirocin) είναι ένα αντιβιοτικό που παράγεται από την Pseudomonas fluorescens και είναι άσχετο δομικά με οποιαδήποτε άλλα τοπικά ή συστηματικά αντιβιοτικά. Η μουπιροσίνη δεσμεύεται αναστρέψιμα στη βακτηριακή isoleucyl-tRNA συνθετάση, ένα ένζυμο το οποίο προωθεί τη σύνθεση της ισολευκίνης με tRNA σε isoleucyl-tRNA. Έτσι το αποτέλεσμα της δράσης της μουπιροσίνης είναι η αναστολή σύνθεσης της βακτηριακής πρωτεΐνης και RNA.

Η μυρτόλη (myrtol) είναι ένα αιθέριο έλαιο που προέρχεται από το φυτό Μυρτιά (Myrtus communis) και χρησιμοποιείται πιο συχνά σε διάφορα φυτικά-βασισμένες θεραπείες για την ιγμορίτιδα και την αποσυμφόρηση των κόλπων. Η μυρτόλη είναι ένα τυποποιημένο εκχύλισμα φυτοθεραπευτικών (απόσταγμα) που αποτελείται κυρίως από τρία μονοτερπένια: (+) α-πινένιο, d-λιμονένιο και 1,8-κινεόλη.

Η ναφαζολίνη (naphazoline) είναι ένα συμπαθομιμητικό φάρμακο που διεγείρει τους α-αδρενεργείς υποδοχείς. Η ενστάλαξη στον οφθαλμό προκαλεί συστολή των αγγείων του επιπεφυκότα, αναστέλλει την υπεραιμία και δημιουργεί στον ασθενή το αίσθημα της άμεσης ανακούφισης. Η ναφαζολίνη σε χαμηλές πυκνότητες χρησιμοποιείται σε ήσσονος σημασίας τοπικούς ερεθισμούς του οφθαλμού.

Η νεντοκρομίλη (nedocromil) βελτιώνει την πνευμονική λειτουργία, μειώνει τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των κρίσεων και ελαττώνει το βρογχόσπασμο, το βήχα και τη βρογχική υπεραντιδραστικότητα.

Η ολοπαταδίνη (olopatadine) είναι ένας ισχυρός, εκλεκτικός αντιαλλεργικός/αντιϊσταμινικός παράγοντας που ανταγωνίζεται την ισταμίνη και προλαμβάνει την προκαλούμενη από την ισταμίνη παραγωγή φλεγμονωδών κυτοκινών από ανθρώπινα επιθηλιακά κύτταρα επιπεφυκότα.

Η οξυμεταζολίνη (oxymetazoline) είναι ένα παράγωγο της ιμιδαζολίνης. Παρουσιάζει συμπαθομιμητική δράση και συγκεκριμένα διεγείρει τους α-αδρενεργικούς υποδοχείς του συμπαθητικού συστήματος. Όταν χορηγείται τοπικά στη μύτη προκαλεί αγγειοσυστολή των διεσταλμένων αρτηριδίων του βλεννογόνου του ρινοφάρυγγα και συνακόλυθη ελάττωση της αιματικής ροής. Επίσης, ελαττώνει την υπερέκκριση του ρινικού βλεννογόνου συντελώντας τελικά στην αποσυμφόρηση του ρινικού βλεννογόνου.

Η φαινυλεφρίνη (phenylephrine) είναι ένα συμπαθομιμητικό φάρμακο που διεγείρει άμεσα τους α-αδρενεργείς υποδοχείς. Η ενστάλαξή του στο μάτι προκαλεί μυδρίαση γρήγορη, (σε λιγότερο από 15-30 λεπτά) και διάρκειας 6-12 ωρών. Επίσης συστολή των αγγείων του επιπεφυκότα άμεση και διάρκειας 2-4 ωρών.

Η πρεδνιζολόνη (prednisolone) είναι ένα συνθετικό γλυκοκορτικοειδές και συγκεκριμένα είναι ένα συνθετικό παράγωγο της κορτιζόλης, η οποία είναι ορμόνη του φλοιού των επινεφριδίων. Η πρεδνιζολόνη έχει κυρίως αντιφλεγμονώδεις, αντιαλλεργικές και ανοσοκατασταλτικές ιδιότητες.

Η τετρυζολίνη (tetryzoline) είναι ένα αδρενεργικό, αντιαλλεργικό, αγγειοσυπαστικό φάρμακο. Σε χαμηλές πυκνότητες χρησιμοποιείται σε ήσσονος σημασίας τοπικούς ερεθισμούς του οφθαλμού.

Η τραμαζολίνη (tramazoline) είναι μια συμπαθητικομιμητική ουσία με τοπική δράση, που προκαλεί κυρίως αγγειοσύσπαση.

Το ακετονίδιο τριαμσινολόνης αποτελεί ένα πιο δραστικό παράγωγο της τριαμσινολόνης (Triamcinolone) και έχει αντιαλλεργική δράση.

Η ξυλομεταζολίνη (xylometazoline) προσφέρει γρήγορη και παρατεταμένη ανακούφιση από τη ρινική συμφόρηση, αποσυμφορώντας τους βλεννογόνους της μύτης και των γειτονικών περιοχών του φάρυγγα.