Κεφάλαιο: 02.09 Αντιαιμοπεταλιακά

Τα φάρμακα της κατηγορίας αυτής αναστέλλουν τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων και, έτσι, το σχηματισμό του λευκού θρόμβου, που αποτελεί την πρώτη φάση στη διαδικασία της πήξης.

Υπάρχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα από τη χρήση 100-300 mg ακετυλοσαλικυλικού οξέος ημερησίως για τη δευτεροπαθή πρόληψη των θρομβωτικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων και διαφόρων καρδιακών συμβαμάτων. Επίσης, έχει δειχθεί ελάττωση της θνητότητας στο έμφραγμα του μυοκαρδίου τον 1ο μήνα, όταν δοθεί αμέσως με την είσοδο του ασθενή στη στεφανιαία μονάδα.

Η διπυριδαμόλη αναστέλλει επίσης τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων και συνιστάται κυρίως στην προφύλαξη από θρομβοεμβολικά επεισόδια σε προσθετικές βαλβίδες καρδιάς σε συνδυασμό με αντιπηκτικά ή για τη δευτεροπαθή πρόληψη ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων και παροδικών ισχαιμικών επεισοδίων είτε μόνη της ή σε συνδυασμό με ακετυλοσαλικυλικό οξύ. Χρησιμοποιείται επίσης διαγνωστικά για πρόκληση ισχαιμίας του μυοκαρδίου από υποκλοπή αντί δοκιμασίας κόπωσης κατά την ισοτοπική εξέταση του μυοκαρδίου.

Ισχυρή αντισυσσωρευτική δράση έχει και η τικλοπιδίνη, έχει όμως κίνδυνο σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών (λευκοπενία, διάρροια, εξάνθημα). Όμοια δράση εμφανίζει και η νεώτερη ουσία κλοπιδογρέλη, χωρίς τις επιπλοκές της τικλοπιδίνης.

Σήμερα, το συνηθέστερα χρησιμοποιούμενο αντιαιμοπεταλιακό είναι το ακετυλοσαλικυλικό οξύ.

Οι αναστολοείς της γλυκοπρωτεΐνης Ib/IIIa αναστέλλουν τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων αποκλείοντας στα αιμοπετάλια τους αντίστοιχους υποδοχείς του ινωδογόνου. Η αμπσιξιμάμπη είναι μονοκλωνικό αντίσωμα, το οποίο αναστέλλει τη συσσώρευση αιμοπεταλίων και τη δημιουργία θρόμβου. Η χρήση της ενδείκνυται ως επικουρικό στην αγωγή με ηπαρίνη και ασπιρίνη κατά τη διάρκεια διαδερμικής αγγειοπλαστικής σε ασθενείς υψηλού κινδύνου. Η επαναχορήγηση αμπσιξιμάμπης δεν συνιστάται. Η τιροφιβάνη και η επτιφιβατίδη έχουν εισαχθεί πρόσφατα στη θεραπευτική. Πρόκειται για αναστολείς (μη πεπτιδικούς ή πεπτιδικούς αντίστοιχα) του υποδοχέα GP IIb/IIIa των αιμοπεταλίων, των οποίων εμποδίζουν τη συσσώρευση. Χρησιμοποιούνται μαζί με μη κλασματοποιημένη ηπαρίνη και ακετυλοσαλικυλικό οξύ (δεν έχει μελετηθεί η χορήγησή τους με ηπαρίνες ΧΜΒ), για την πρόληψη του πρώιμου εμφράγματος του μυοκαρδίου, σε ασταθή στηθάγχη ή σε έμφραγμα του μυοκαρδίου χωρίς έπαρμα Q. Οι ασθενείς που, πιθανότατα, ωφελούνται από τη θεραπεία είναι εκείνοι που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο να υποστούν έμφραγμα του μυοκαρδίου τις πρώτες 3-4 ημέρες μετά την έναρξη οξέων συμπτωμάτων στηθάγχης, περιλαμβανομένων αυτών που πιθανόν να υποβληθούν σε πρώιμη αγγειοπλαστική (PTCA).

Η ιλοπρόστη είναι ένα ανάλογο της προστακυκλίνης. Προκαλεί αναστολή της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων, διαστολή των αρτηριδίων και φλεβιδίων και μείωση της αυξημένης αγγειακής διαπερατότητας στη μικροκυκλοφορία.

Σημειώνεται ότι ο όρος «αντιαιμοπεταλιακά» δεν είναι επιτυχής, διότι δεν πρόκειται για ουσίες οι οποίες στρέφονται κατά των αιμοπεταλίων, αλλά εναντίον της συσσώρευσής τους.