Ομάδα ATC: D11A Δερματολογικά σκευάσματα

Η αλιτρετινοΐνη (alitretinoin) (9-cis-ρετινοϊκό οξύ), μια φυσικώς παραγόμενη ενδογενής ορμόνη που σχετίζεται με τη βιταμίνη A, συνδέεται με όλους τους γνωστούς υποτύπους ενδοκυτταρικών υποδοχέων των ρετινοειδών (RARα, RARβ, RARγ, RXRα, RXRβ, RXRγ) και τους ενεργοποιεί. Η αποτελεσματικότητα της γέλης αλιτρετινοΐνης στη θεραπεία βλαβών από KS είναι δυνατό να σχετίζεται με την αποδεδειγμένη ικανότητα της αλιτρετινοΐνης να αναστέλλει την in vitro ανάπτυξη των κυττάρων του KS.

Η βριμονιδίνη (brimonidine) είναι ένας αγωνιστής των α₂αδρενεργικών υποδοχέων ο οποίος είναι 1000 φορές πιο εκλεκτικός για τους α₂ από ότι για τους α₁αδρενεργικούς υποδοχείς. Αυτή η εκλεκτικότητα έχει σαν αποτέλεσμα τη μη πρόκληση μυδρίασης και αγγειοσύσπασης των μικρών αγγείων που σχετίζεται με τα ανθρώπινα αμφιβληστροειδικά ξενομοσχεύματα.

Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία του νευρικού και μυϊκού συστήματος, για την ομαλή συστολή της καρδιάς και για την πήξη του αίματος.

Η σετριμίδη (cetrimide) ανήκει στα αντισηπτικά και βοηθά στην πρόληψη των λοιμώξεων.

Το χρωμογλυκικό οξύ (cromoglicic acid) δρα αναστέλλοντας την απελευθέρωση της ισταμίνης και διαφόρων μεσολαβητών της φλεγμονής προερχομένων από τις μεμβράνες, από τα μαστοκύτταρα.

Η δικλοφενάκη (diclofenac) είναι ένα μη στερινοειδές αντιφλεγμονώδες με αποδεδειγμένες αντιφλεγμονώδεις και αναλγητικές ιδιότητες. Η δικλοφενάκη αναστέλλει τη βιοσύνθεση των προσταγλανδινών αναστέλλοντας τη δράση της συνθετάσης της προσταγλανδίνης κατά τρόπο μη αναστρέψιμο. Αυτή η μειωμένη παραγωγή προσταγλανδινών είναι συνέπεια του ανταγωνισμού μεταξύ της δικλοφαινάκης και του αραχιδονικού οξέος στη σύνδεση με την κυκλοοξυγονάση (συνθετάση της προσταγλανδίνης).

Η εφλορνιθίνη (eflornithine) αναστέλλει τη δράση του ενζύμου αποκαρβοξυλάση της ορνιθίνης. Το ένζυμο αυτό βρίσκεται στον βολβό του θυλακίου της τρίχας και ελέγχει την ανάπτυξη της τριχοφυΐας. Όταν η δράση του ενζύμου αυτού αναστέλλεται, μειώνεται η ανάπτυξη των τριχών.

Η φιναστερίδη (finasteride) είναι ένας συναγωνιστικός και εξειδικευμένος αναστολέας της 5α-ρεδουκτάσης, με την οποία σχηματίζει προοδευτικά ένα σταθερό ενζυμικό σύμπλοκο, του οποίου η διάσπαση είναι εξαιρετικά αργή (t_1/2 - 30 ημέρες). In vivo και In vitro η φιναστερίδη έχει δείξει ότι είναι ένας ειδικός αναστολέας τύπου ΙΙ της 5α-ρεδουκτάσης και δεν έχει συγγένεια με τους υποδοχείς των ανδρογόνων.

Η ιβερμεκτίνη (ivermectin) είναι μέλος της κατηγορίας αβερμεκτίνης. Η αβερμεκτίνη έχει αντιφλεγμονώδη δράση αναστέλλοντας την επαγόμενη από λιποπολυσακχαρίτη παραγωγή φλεγμονωδών κυτοκινών. Η ιβερμεκτίνη προκαλεί επίσης το θάνατο των παρασίτων, κυρίως μέσω δεσμεύσεως επιλεκτικά και με υψηλή συγγένεια σε διαύλους χλωριούχου γλουταμινικού άλατος, οι οποίοι εμφανίζονται σε ασπόνδυλα νευρικά και μυϊκά κύτταρα.

Το λίθιο (lithium) αυξάνει τη μεταφορά του νατρίου στα νευρικά και μυϊκά κύτταρα και επιδρά στον ενδονευρωτικό μεταβολισμό των κατεχολαμινών. Χρησιμοποιείται στην θεραπευτική αντιμετώπιση της μανίας.

Η μεκινόλη (mequinol) με την εφαρμογή της στο δέρμα, προκαλεί αναστολή της ενζυματικής οξείδωσης της τυροσίνης προς 3,4-διυδροξυφαινυλαλανίνη (DOPA) και έτσι καταστολή του μεταβολισμού των μελανοκυττάρων, με αποτέλεσμα να αποχρωματίζει το δέρμα.

Η μινοξιδίλη (minoxidil) είναι ένα περιφερικό αγγειοδιασταλτικό, που όταν εφαρμόζεται τοπικά αποδείχθηκε, ότι διεγείρει την ανάπτυξη της τριχοφυΐας σε άτομα με αλωπεκία ανδρογενετική (φαλάκρα άρρενος ή θήλεος τύπου). Στη θεραπεία της υπέρτασης, όταν χορηγείται από του στόματος η μινοξιδίλη έχει άμεση περιφερική αγγειοδιασταλτική δράση, η οποία μειώνει την αύξηση της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης μειώνοντας τις περιφερικές αγγειακές αντιστάσεις.

Το πιμεκρόλιμους (pimecrolimus) είναι μία μακρολίδη με ανοσοκατασταλτικές ιδιότητες. Καταστέλλει κυρίως την κυτταρική ανοσία και πολύ λιγότερο την χυμική.

Η ιωδιούχος ποβιδόνη (povidone-iodine) κατά την επαφή της με τους ιστούς απελευθερώνει βαθμιαία ιώδιο. Η μικροβιοκτόνος δράση της καλύπτει ένα ευρύ φάσμα gram θετικών και gram αρνητικών βακτηριδίων, μυκοβακτηριδίων, ιών και μυκήτων καθώς και ορισμένα πρωτόζωα, παράσιτα και σπόρους. Είναι υδατοδιαλυτή, έχει την ικανότητα να εισέρχονται στις μικρότερες πτυχές του δέρματος και των βλεννογόνων και η δράση τηςς δεν επηρεάζεται από την παρουσία αίματος, πύου ή νεκρωμένων ιστών.

Η πυριθειόνη του ψευδαργύρου (pyrithione zinc) είναι μία σύμπλοκη ένωση του ψευδαργύρου. Είναι γνωστή για τη χρήση της στη θεραπεία της πιτυρίδας και της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας. Επίσης, έχει αντιβακτηριακές ιδιότητες και είναι αποτελεσματική έναντι πολλών παθογόνων μικροοργανισμών (στρεπτόκοκκος και σταφυλόκοκκος). Άλλες εφαρμογές της στην ιατρική περιλαμβάνουν θεραπεία της ψωρίασης, του εκζέματος, της νόσου των ποδιών των αθλητών, της ξηροδερμίας, της ατοπικής δερματίτιδας και της λεύκης.

Η τακρόλιμους (tacrolimus) είναι ένας εξαιρετικά ισχυρός ανοσοκατασταλτικός παράγοντας. Συγκεκριμένα, η τακρόλιμους αναστέλλει τη δημιουργία κυτταροτοξικών λεμφοκυττάρων τα οποία κυρίως ευθύνονται για την απόρριψη μοσχεύματος. Η τακρόλιμους καταστέλλει την ενεργοποίηση των Τ-κυττάρων και τον εξαρτώμενο από τα Τ-βοηθητικά κύτταρα πολλαπλασιασμό των Β-κυττάρων καθώς επίσης και τον σχηματισμό λεμφοκινών (όπως ιντερλευκινών-2, 3 και γιντερφερόνης) και την έκφραση του υποδοχέα της ιντερλευκίνης-2.