Ομάδα ATC: D11A Δερματολογικά σκευάσματα

Η αλιτρετινοΐνη (alitretinoin) (9-cis-ρετινοϊκό οξύ), μια φυσικώς παραγόμενη ενδογενής ορμόνη που σχετίζεται με τη βιταμίνη A, συνδέεται με όλους τους γνωστούς υποτύπους ενδοκυτταρικών υποδοχέων των ρετινοειδών (RARα, RARβ, RARγ, RXRα, RXRβ, RXRγ) και τους ενεργοποιεί. Η αποτελεσματικότητα της γέλης αλιτρετινοΐνης στη θεραπεία βλαβών από KS είναι δυνατό να σχετίζεται με την αποδεδειγμένη ικανότητα της αλιτρετινοΐνης να αναστέλλει την in vitro ανάπτυξη των κυττάρων του KS.

Η βριμονιδίνη (brimonidine) είναι ένας αγωνιστής των α-2-αδρενεργικών υποδοχέων ο οποίος είναι 1000 φορές πιο εκλεκτικός για τους α-2 από ότι για τους α-1-αδρενεργικούς υποδοχείς. Αυτή η εκλεκτικότητα έχει σαν αποτέλεσμα τη μη πρόκληση μυδρίασης και αγγειοσύσπασης των μικρών αγγείων που σχετίζεται με τα ανθρώπινα αμφιβληστροειδικά ξενομοσχεύματα. Τοπική χορήγηση βριμονιδίνης ελαττώνει την ενδοφθάλμια πίεση στον άνθρωπο με ελάχιστη επίδραση στις καρδιαγγειακές ή στις πνευμονικές παραμέτρους.

Η σετριμίδη (Cetrimide) ανήκει σε μια ομάδα φαρμάκων που ονομάζονται αντισηπτικά. Αυτό σημαίνει ότι βοηθά στην πρόληψη των λοιμώξεων.

Το χρωμογλυκικό αξύ (cromoglicic acid) δρα αναστέλλοντας την απελευθέρωση της ισταμίνης και διαφόρων μεσολαβητών της φλεγμονής προερχομένων από τις μεμβράνες, από τα μαστοκύτταρα.

Η δικλοφενάκη (diclofenac) είναι ένα μη στερινοειδές αντιφλεγμονώδες με αποδεδειγμένες αντιφλεγμονώδεις και αναλγητικές ιδιότητες.

Η εφλορνιθίνη (eflornithine) αναστέλλει τη δράση του ενζύμου αποκαρβοξυλάση της ορνιθίνης. Το ένζυμο αυτό βρίσκεται στον βολβό του θυλακίου της τρίχας και ελέγχει την ανάπτυξη της τριχοφυΐας. Όταν η δράση του ενζύμου αυτού αναστέλλεται, μειώνεται η ανάπτυξη των τριχών.

Η φιναστερίδη (finasteride) είναι ένας συναγωνιστικός και εξειδικευμένος αναστολέας της 5α-ρεδουκτάσης, με την οποία σχηματίζει προοδευτικά ένα σταθερό ενζυμικό σύμπλοκο, του οποίου η διάσπαση είναι εξαιρετικά αργή.

Το λίθιο (lithium) αυξάνει τη μεταφορά του νατρίου στα νευρικά και μυϊκά κύτταρα και επιδρά στον ενδονευρωτικό μεταβολισμό των κατεχολαμινών. Χρησιμοποιείται στην θεραπευτική αντιμετώπιση της μανίας.

Η μεκινόλη (mequinol) με την εφαρμογή της στο δέρμα, προκαλεί αναστολή της ενζυματικής οξείδωσης της τυροσίνης προς 3,4-διυδροξυφαινυλαλανίνη (DOPA) και έτσι καταστολή του μεταβολισμού των μελανοκυττάρων, με αποτέλεσμα να αποχρωματίζει το δέρμα.

Η μινοξιδίλη (minoxidil) είναι ένα περιφερικό αγγειοδιασταλτικό, που όταν εφαρμόζεται τοπικά αποδείχθηκε, ότι διεγείρει την ανάπτυξη της τριχοφυΐας σε άτομα με αλωπεκία ανδρογενετική (φαλάκρα άρρενος ή θήλεος τύπου). Στη θεραπεία της υπέρτασης, όταν χορηγείται από του στόματος η μινοξιδίλη έχει άμεση περιφερική αγγειοδιασταλτική δράση, η οποία μειώνει την αύξηση της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης μειώνοντας τις περιφερικές αγγειακές αντιστάσεις.

Το πιμεκρόλιμους (pimecrolimus) είναι μία μακρολίδη με ανοσοκατασταλτικές ιδιότητες. Καταστέλλει κυρίως την κυτταρική ανοσία και πολύ λιγότερο την χυμική.

Η ιωδιούχος ποβιδόνη (povidone-iodine) κατά την επαφή της με τους ιστούς απελευθερώνει βαθμιαία ιώδιο. Η μικροβιοκτόνος δράση της καλύπτει ένα ευρύ φάσμα gram θετικών και gram αρνητικών βακτηριδίων, μυκοβακτηριδίων, ιών και μυκήτων καθώς και ορισμένα πρωτόζωα, παράσιτα και σπόρους. Είναι υδατοδιαλυτή, έχει την ικανότητα να εισέρχονται στις μικρότερες πτυχές του δέρματος και των βλεννογόνων και η δράση τηςς δεν επηρεάζεται από την παρουσία αίματος, πύου ή νεκρωμένων ιστών.

Η πυριθειόνη του ψευδαργύρου (pyrithione zinc) είναι μία σύμπλοκη ένωση του ψευδαργύρου. Είναι γνωστή για τη χρήση της στη θεραπεία της πιτυρίδας και της σμηγματορροϊκής δερματίτιδας. Επίσης, έχει αντιβακτηριακές ιδιότητες και είναι αποτελεσματική έναντι πολλών παθογόνων μικροοργανισμών (στρεπτόκοκκος και σταφυλόκοκκος). Άλλες εφαρμογές της στην ιατρική περιλαμβάνουν θεραπεία της ψωρίασης, του εκζέματος, της νόσου των ποδιών των αθλητών, της ξηροδερμίας, της ατοπικής δερματίτιδας και της λεύκης.

Η τακρόλιμους (tacrolimus) είναι μία μακρολίδη με ανοσοκατασταλτικές ιδιότητες. Καταστέλλει κυρίως την κυτταρική ανοσία και πολύ λιγότερο την χυμική. Εισέρχεται με διάχυση στα Τ-λεμφοκύτταρα και συνδέεται με την ανοσοφιλίνη (FK binding protein – FKBP). Το σύμπλοκο που σχηματίζεται, ενώνεται με την καλσινευρίνη (ένζυμο αποσφωσφορυλίωσης του NFATc - πυρηνικός παράγοντας ενεργοποιημένων Τ-λεμφοκυττάρων) και την απενεργοποιεί με αποτέλεσμα να αδρανοποιείται το βιοχημικό μονοπάτι παραγωγής ορισμένων κυττοκινών και ιδιαίτερα της IL-II (κύριος ενεργοποιητής πολλαπλασιασμού Τ-λεμφοκυττάρων) και άρα να αναστέλλεται η παραγωγή Τ-λεμφοκυττάρων. Η τακρόλιμους είναι 10-100 ισχυρότερη της κυκλοσπορίνης με αποτέλεσμα να απαιτούνται μικρότερες δόσεις συγχορηγούμενων κορτικοειδών στην πρόληψη της απόρριψης μοσχευμάτων.