Xρησιμοποιούνται αντισηπτικά, κερατολυτικά (τρετινοΐνη, υπεροξείδιο του βενζοϋλίου), αζελαϊκό οξύ, ανταπαλένη, ρετινοειδή και ορισμένα αντιμικροβιακά (ερυθρομυκίνη, τετρακυκλίνη, κλινδαμυκίνη, ναντιφλοξασίνη, μετρονιδαζόλη). Τα τελευταία χρησιμοποιούνται σε αλκοολικά διαλύματα 1-2% και σε συνδυασμό με ρετινοϊκό οξύ (θεωρείται ότι ενισχύεται η δράση τους).
Tο υπεροξείδιο του βενζοϋλίου είναι φαγεσωρολυτικό και παραλλήλως έχει αποφολιδωτική και μικροβιοκτόνο δράση. Το αζελαϊκό οξύ δρα ως φαγεσωρολυτικό και μικροβιοκτόνο. Tα ρετινοειδή (τρετινοΐνη και ισοτρετινοΐνη) είναι παράγωγα της βιταμίνης A και αποδείχθηκαν χρήσιμα στη θεραπεία της κοινής ακμής, όπου ασκούν κερατολυτική και φαγεσωρολυτική δράση. H ανταπαλένη αποτελεί συνθετικό παράγωγο του ναφθοϊκού οξέος και είναι ουσία ανάλογη των ρετινοειδών. Η δράση της ανταπαλένης είναι παρόμοια της τρετινοΐνης, τόσο από πλευράς θεραπευτικών ενεργειών, όσο και ανεπιθυμήτων ενεργειών, περιλαμβανομένης και της τερατογενούς δράσης. Εναλλακτικώς εφαρμόζονται τοπικώς ορισμένα αντιμικροβιακά κυρίως σε φλεγμονώδη ακμή.
Γενικώς στην ακμή σήμερα αντενδείκνυται η τοπική εφαρμογή σκευασμάτων θείου (υπάρχουν όμως ακόμα υποστηρικτές του), κορτικοστεροειδών, ρεσορκινόλης και σκευασμάτων με λιπαρή βάση (αλοιφές, φυράματα κλπ.).
Περιεχόμενα κεφαλαίου
- 13.05.01.01 Αζελαϊκό οξύ (Azelaic Acid)
- 13.05.01.02 Ανταπαλένη (Adapalene)
- 13.05.01.03 Βενζοϋλίου υπεροξείδιο (Benzoyl Peroxide)
- 13.05.01.04 Ερυθρομυκίνη (Erythromycin)
- 13.05.01.05 Ισοτρετινοΐνη (Isotretinoin)
- 13.05.01.06 Κλινδαμυκίνη φωσφορική (Clindamycin Phosphate)
- 13.05.01.07 Μετρονιδαζόλη (Metronidazole)
- 13.05.01.08 Ναντιφλοξασίνη (Nadifloxacin)
- 13.05.01.09 Τετρακυκλίνη υδροχλωρική (Τetracycline Hydrochloride)
- 13.05.01.10 Τρετινοΐνη (Tretinoin)
Δραστικές ουσίες κεφαλαίου
Το αζελαϊκό οξύ (azelaic acid) αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων της κεράτινης στιβάδας και επαναφέρει στο φυσιολογικό τις τελικές διαδικασίες διαφοροποίησης της επιδερμίδας, οι οποίες έχουν διαταραχθεί λόγω της ακμής. Επίσης, το αζελαϊκό οξύ επιφέρει σημαντική μείωση στη συγκέντρωση των Propionibacterium acnes, καθώς και μία σημαντική μείωση του κλάσματος των ελεύθερων λιπαρών οξέων στα λιπίδια της επιδερμίδας.
Το βενζοϊκό υπεροξείδιο (benzoyl peroxide) είναι ήπιο κερατολυτικό με δράση κατά τη εκκριμάτων φαγεσώρων σε όλα τα στάδια της ανάπτυξής τους. Είναι ένας οξειδωτικός παράγοντας με βακτηριοκτόνο δραστικότητα κατά του Propionibacterium acnes, του οργανισμού που σχετίζεται με την κοινή ακμή. Επιπλέον, είναι σμηγματοστατικό, αναστέλλοντας την υπέρμετρη παραγωγή σμήγματος που σχετίζεται με την ακμή.
Η κλινδαμυκίνη (clindamycin) είναι μια ημισυνθετική πυρανοζαμίδη και λινκοζαμίδη. Η κλινδαμυκίνη δημιουργεί δεσμό με την υποομάδα 50S του βακτηριακού ριβοσώματος και αναστέλλει την πρωτεϊνική σύνθεση. Η κλινδαμυκίνη έχει κατά κύριο λόγο βακτηριοστατική δράση.
Η ερυθρομυκίνη (erythromycin) είναι ένα αντιβιοτικό που ανήκει στις μακρολίδες και δρα αναστέλλοντας την πρωτεϊνοσύνθεση, συνδεόμενη με την υπομονάδα 50S των ριβοσωμάτων των βακτηρίων.
Η ισοτρετινοΐνη (isotretinoin) είναι ένα στερεοϊσομερές του all-trans-ρετινοϊκού οξέος (τρετινοΐνη), παράγωγο της βιταμίνης Α και ανήκει στην κατηγορία των ρετινοειδών. Τα τελευταία χρησιμοποιούνται συνήθως για τη θεραπεία δερματικών παθήσεων.
Ο ακριβής μηχανισμός δράσης της ισοτρετινοΐνης δεν έχει ακόμη λεπτομερώς διευκρινισθεί, έχει όμως τεκμηριωθεί πως η παρατηρούμενη βελτίωση της κλινικής εικόνας της βαριάς ακμής συσχετίζεται με την καταστολή της δραστηριότητας των σμηγματογόνων αδένων και την ιστολογικώς εξακριβωμένη μείωση του μεγέθους των σμηγματογόνων αδένων. Περαιτέρω έχει τεκμηριωθεί η δερματική αντιφλεγμονώδης δράση της ισοτρετινοΐνης.
Η τρετινοΐνη (tretinoin) ανήκει στους διαφοροποιητικούς παράγοντες που προκαλούν διαφοροποίηση και ωρίμανση των κυττάρων, κυρίως της κοκκιώδους σειράς. Επίσης η τρετινοΐνη διεγείρει τη μιτωτική δραστηριότητα των θυλακιωδών επιθηλιακών κυττάρων, προκαλώντας εξώθηση των φαγεσώρων.