Κλαύδιος Γαληνός
Δωρεάν εγγραφή Αποκτήσετε πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες και τα εργαλεία του Galinos.gr για έναν μήνα
Έλεγχος συγχορήγησης Ελέγξτε την αγωγή σας για αντενδείξεις και αλληλεπιδράσεις μεταξύ των φαρμάκων
Μητρότητα και φάρμακα Ενημερωθείτε για την ασφάλεια χορήγησης ενός φαρμάκου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού
Συνδρομές Μάθετε περισσότερα για τα οφέλη και τις επιπλέον παροχές των συνδρομητικών προγραμμάτων
Ενδείξεις και αγωγές Βρείτε θεραπευτικές ενδείξεις και αγωγές για νόσους, συμπτώματα και ιατρικές πράξεις
Γνωρίζατε ότι... Μοιραζόμαστε μαζί σας γεγονότα της πορείας του Galinos.gr από το 2011 μέχρι σήμερα

Αλκυλιούντες παράγοντες

Ευρετήριο Αναφορές

Εθνικό συνταγολόγιο, κεφάλαιο 08.01

Τα φάρμακα της κατηγορίας προκαλούν αλκυλίωση του DNA των κυττάρων και παραβλάπτουν έτσι τον αναδιπλασιασμό του. Πλην των συνήθων και επιμέρους παρενεργειών τους σε μακροχρόνια χρήση εμφανίζουν δύο επιπλέον κινδύνους, τη βλάβη της γονιμότητας και την ανάπτυξη οξείας λευχαιμίας.

Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα ανάλογα του αζωθυπερίτη (κυκλοφωσφαμίδη, ιφωσφαμίδη), οι νιτροζουρίες (καρμουστίνη, φοτεμουστίνη) και τα αλκυλοσουλφονικά (βουσουλφάνη), τα οποία είναι λιποδιαλυτά και διεισδύουν στο ΚΝΣ και εκτός από την αλκυλίωση του DNA εμφανίζουν και άλλες κυτταροτοξικές δράσεις, λόγω εκτεταμένης βιομετατροπής τους σε κυτταροτοξικά προϊόντα.

Επίσης στην κατηγορία αυτή περιγράφονται και οι ουσίες δακαρβαζίνη και τεμοζολομίδη , διότι δρουν κυτταροτοξικά όπως οι αλκυλιούντες παράγοντες.

Περιεχόμενα κεφαλαίου

Εθνικό συνταγολόγιο

08 Αντινεοπλασματικά και ανασοκατασταλτικά φάρμακα

08.01 Αλκυλιούντες παράγοντες

Δραστικές ουσίες κεφαλαίου

Δραστική ουσία Σύντομη περιγραφή
Καρμουστίνη

Η καρμουστίνη (carmustine) ανήκει στις νιτροζουρίες και οδηγεί στην αναστολή της σύνθεσης του DNA, παραγωγή και μετάφραση του RNA (πρωτεϊνοσύνθεση). Επίσης η καρμουστίνη δεσμεύει και τροποποιεί την αναγωγάση της γλουταθειόνης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε κυτταρικό θάνατο.

Χλωραμβουκίλη

Η χλωραμβουκίλη (chlorambucil) είναι ένα αρωματικό αζωτούχο παράγωγο της μουστάρδας, το οποίο δρα ως διλειτουργικός παράγοντας αλκυλίωσης. Εκτός από την παρεμβολή στην αντιγραφή του DNA, η χλωραμβουκίλη προκαλεί κυτταρική απόπτωση μέσω της συσσώρευσης κυτοσολικού ρ53 και επακόλουθη ενεργοποίηση ενός προαγωγού απόπτωσης.

Κυκλοφωσφαμίδη

Η κυτταροστατική δράση της κυκλοφωσφαμίδης (cyclophosphamide) έχει αποδειχθεί σε μια μεγάλη ποικιλία πειραματικών όγκων και κατά τη γνώμη των περισσοτέρων ερευνητών, βασίζεται στην επίδρασή της επί των φάσεων G2 ή S του κυτταρικού κύκλου.

Φοτεμουστίνη

Η φοτεμουστίνη (fotemustine) είναι μια χλωροαιθυλιωμένη νιτροζούρια με αντινεοπλαστική δράση. Η φοτεμουστίνη προκαλεί αλκυλίωση της γουανίνης σχηματίζοντας πρόσθετα χλωροαιθυλίου στη θέση 6 της γουανίνης, με αποτέλεσμα διασταυρωμένες συνδέσεις Ν1-γουανίνης και Ν3-κυτοσίνης, αναστολή της σύνθεσης του DNA, διακοπή του κυτταρικού κύκλου και τελικά απόπτωση. Η φοτεμουστίνη είναι λιπόφιλη και διαπερνά τον αιμοτοεγκεφαλικό φραγμό.

Ιφωσφαμίδη

Η ιφωσφαμίδη (ifosfamide) είναι ένας αντινεοπλασματικός, κυτταροτοξικός αλκυλιωτικός παράγοντας. Είναι ένα προφάρμακο και δεν εμφανίζει κυτταροτοξική δράση in vitro έως ότου ενεργοποιηθεί από μικροσωμικά ένζυμα. Η κυτταροτοξική δραστικότητα της ιφωσφαμίδης (αλκυλίωση των πυρηνόφιλων κέντρων στα κύτταρα) σχετίζεται με τον ενεργοποιημένο δακτύλιο οξαζαφωσφορίνης υδροξυλιωμένο στο άτομο C4, που αλληλεπιδρά στη διασύνδεση DNA-DNA. Αυτή η δραστηριότητα εκδηλώνεται με μπλοκάρισμα της προχωρημένης φάσης S και της πρώιμης φάσης G2 του κυτταρικού κύκλου.

Λομουστίνη

Η λομουστίνη (lomustine) ανήκει στις νιτροζουρίες και προκαλεί αναστολή της σύνθεσης του DNA και του RNA. Διέρχεται τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.

Μελφαλάνη

Η μελφαλάνη (melphalan) ανήκει στους αλκυλιούντες παράγοντες με κύρια θεραπευτική δράση στο πολλαπλούν μυέλωμα, ενώ εμφανίζει επίδραση και στον καρκίνο του μαστού και μερικά λεμφώματα των ωοθηκών.

Στρεπτοζοκίνη

Η στρεπτοζοκίνη (streptozocin) ανήκει στα κυτταροτοξικά αντιβιοτικά, διότι παράγεται από τον στρεπτομύκητα, τμήμα όμως του μορίου της είναι νιτροζουρία. Αναστέλλει τη σύνθεση του DNA αλλά και μερικά ένζυμα που συμμετέχουν στην γλυκονεογένεση.

Θειοτέπα

Η θειοτέπα (thiotepa) είναι πολυλειτουργικός κυτταροτοξικός παράγοντας που συνδέεται χημικά και φαρμακολογικά με τον αζωτούχο υπερίτη. Η ραδιομιμητική δράση της θειοτέπας θεωρείται ότι επιτυγχάνεται μέσω της αποδέσμευσης ριζών αιθυλενιμινών οι οποίες, όπως και στην περίπτωση της ακτινοθεραπείας, διακόπτουν τους δεσμούς του DNA, π.χ. με την αλκυλίωση της γουανίνης στη θέση N-7, σπάζοντας τον δεσμό μεταξύ των πουρηνικών βάσεων και του σακχάρου και απελευθερώνοντας την αλκυλιωμένη γουανίνη.

Εμπορικές ονομασίες κεφαλαίου

Κ Εμπορική ονομασία Ενεργά συστατικά Υπεύθυνος κυκλοφορίας
MELPHALAN Μελφαλάνη Ι.Φ.Ε.Τ. A.E.
Μπορείτε να υποστηρίξετε τον Γαληνό στην αποστολή του να παρέχει δωρεάν έγκυρη πληροφόρηση για κάθε φάρμακο απενεργοποιώντας το Ad Blocker για αυτόν τον ιστότοπο.