Πλάσμα και υποκατάστατα πλάσματος

Eίναι διαλύματα υδροξυαιθυλαμύλου , δεξτρανών και ζελατίνης που έχουν την ιδιότητα κατακράτησης νερού στο μόριό τους. Οι μεγαλομοριακές αυτές ουσίες παραμένουν για μακρύ χρονικό διάστημα στην κυκλοφορία του αίματος και μεταβολίζονται βραδέως, ώστε να συγκρατούν νερό και να διατηρούν φυσιολογικό όγκο κυκλοφορούντων υγρών.

Για τον λόγο αυτόν χρησιμοποιούνται για την αύξηση του όγκου του αίματος σε περιπτώσεις υποογκαιμίας και τη θεραπεία του shock που οφείλεται σε αιμορραγία ή απώλεια πλάσματος (εγκαύματα), καθώς και στις περιπτώσεις που απαιτείται αραίωση του αίματος ως προς τα έμμορφα συστατικά του.

Τα διαλύματα υδροξυαιθυλαμύλου (μοριακό βάρος 200.000) μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν κατά τη διαδικασία της λευκαφαίρεσης ή ως συμπλήρωμα του όγκου του αίματος σε περιπτώσεις χειρουργικών επεμβάσεων με εξωσωματική κυκλοφορία.

Τα προϊόντα αυτά διευκολύνουν τη μικροκυκλοφορία και ορισμένα βελτιώνουν τα ρεολογικά χαρακτηριστικά του αίματος (π.χ. υδροξυαιθυλάμυλο). Πλεονέκτημά τους είναι το χαμηλό κόστος καθώς και η χορήγηση τους ανεξαρτήτως ομάδας αίματος. Μειονεκτήματα των δεξτρανών είναι η παρεμβολή τους στον προσδιορισμό ουσιών που καθημερινά είναι αναγκαίος στην κλινική πράξη και στην παρεμπόδιση συχνά του καθορισμού των ομάδων αίματος και της άμεσης διασταύρωσης, η πιθανότητα αλλεργικών αντιδράσεων (σημαντικό επίσης και για τις ζελατίνες) και η αρνητική επίδραση στους παράγοντες πήξης του αίματος.

Η λευκωματίνη είναι η κύρια πρωτεΐνη του πλάσματος (3.4-4.7g/100ml) και βρίσκεται κατά 40% στο πλάσμα και κατά 60% στο εξωκυττάριο υγρό. Είναι η κύρια πρωτεΐνη, η οποία εξασφαλίζει την ωσμωτική πίεση του πλάσματος (λιπαρών οξέων, ορμονών κ.λ.π.) και πολλών φαρμάκων (πενικιλλίνης, ασπιρίνης κ.ά). Η στάθμη της στο αίμα ελαττώνεται σε περιπτώσεις στις οποίες μειώνεται η σύνθεσή της (λ.χ. σε ηπατοπάθειες), η απορρόφησή της (λ.χ. δυσαπορρόφηση) ή η αποβολή της (νεφρώσεις).